مینای دندان لایه سخت و بیرونی دندانهای شما است که از دندان در برابر پوسیدگی محافظت میکند. در حقیقت، مینای دندان سختترین ماده معدنی در بدن شما محسوب میشود که حتی قویتر از استخوان است. علیرغم قدرت آن، اسیدهایی که هر روز از برخی غذاها و نوشیدنیها، به خصوص غذاهای شیرین یا حاوی نشاسته، تولید میشوند، میتوانند مینای دندان شما را در معرض خطر قرار دهند. باکتریهای پلاک دندان اسیدهایی تولید میکنند که میتوانند مینای دندان را ضعیف کرده و از بین ببرند. اسیدها میتوانند به سطح دندان حمله کرده و آن را نرم کنند و مینای دندان شما را از بین ببرند.
چه چیزی باعث فرسایش مینای دندان میشود؟
فرسایش مینا میتواند به دلایل زیر باشد:
- مصرف بیش از حد نوشیدنیهای غیرالکلی شیرین (سطوح بالای اسیدهای فسفریک و سیتریک)
- آب میوهها (برخی از اسیدهای موجود در نوشیدنیهای میوهای از اسید باتری فرسایندهتر هستند)
- خشکی دهان یا میزان بزاق کم (زیروستومی)
- رژیم غذایی (قند و نشاسته بالا)
- بیماری ریفلاکس اسید (GERD)
- مشکلات دستگاه گوارش
- داروها (آسپرین، آنتی هیستامینها)
- · ژنتیک (مشکلات ارثی)
- عوامل محیطی (اصطکاک، فرسودگی، استرس و خوردگی)
سایر دلایل احتمالی فرسایش مینای دندان:
قرار گرفتن بیش از حد در معرض اسید معده از جمله دلایل احتمالی فرسایش مینای دندان است. شرایط و اختلالاتی که باعث تشدید این مشکل میشوند عبارتند از:
- پرخوری: استفراغ مکرر که نشان دهنده پرخوری است، دندانها را در معرض اسید معده قرار میدهد.
- ریفلاکس اسید: بیماری ریفلاکس معده (GERD) یا سوزش سر دل میتواند در فرسایش مینای دندان نقش داشته باشد.
- سوء مصرف الکل: نوشیدن زیاد الکل که منجر به استفراغ میشود، اسید معده را در تماس مکرر با مینای دندان قرار میدهد.
علائم و نشانههای از بین رفتن مینای دندان چیست؟
از دست دادن مینای دندان همیشه آشکار نیست، اما برخی علائم احتمالی آسیب مینای دندان عبارتند از:
- شکل و رنگ: اگر دندانهای شما زرد یا به طور خاصی براق به نظر میرسند، ممکن است دچار آسیب مینای دندان شده باشید.
- حساسیت: افزایش حساسیت به غذاهای گرم، سرد یا شیرین ممکن است نشانه اولیه از بین رفتن مینای دندان باشد. مراحل بعدی از دست دادن مینای دندان میتواند حساسیت شدیدتری ایجاد کند.
- ناهمواری: اگر دندانهای شما لبههای ناهمواری دارند، ممکن است مراحل اولیه از بین رفتن مینای دندان را تجربه کنید. علاوه بر این، فرورفتگیهای سطح دندانها نیز میتواند نشان دهنده از بین رفتن مینای دندان باشد.
چگونه می توان مینای دندان را از آسیب دور نگه داشت ؟
متاسفانه برخلاف استخوانها (که حاوی سلولهای احیا کننده هستند)، مینای دندان نمیتواند دوباره رشد کند. هنگامی که یک بار از بین برود، نمیتواند جایگزین شود. اما هر فردی میتواند اقدامات لازم برای تقویت مینای دندان را برای جلوگیری از فرسایش بیشتر انجام دهد.
1-از غذاها و نوشیدنیهایی که مینای دندان را تخریب میکنند اجتناب کنید:
کربوهیدراتهای قابل اشتعال، که در آب نبات، کوکیها، نوشیدنیهای غیر الکلی، نان، کراکرها، موز و بسیاری از سرلاکهای صبحانهای حاوی شکر یافت میشوند، با باکتریهای موجود در دهان ترکیب میشوند و اسیدهای مضری را ایجاد میکنند که واحدهای سازنده مینای دندان را تخریب مینماید. این فرآیند تجزیه مواد معدنی نامیده میشود، زیرا اسید توسط مواد معدنی طبیعی تولید شده توسط مینای دندان از بین میرود
نوشیدن آب حاوی فلوراید به شستشو و خنثیسازی اسیدهای غذایی کمک میکند و باعث افزایش تولید بزاق دهان میشود.
جویدن آدامسهای بدون قند بعد از غذا را فراموش نکنید. آدامس برای کمک به ترمیم مینای دندان مهم است. زیرا تولید بزاق را تقویت میکند. حتماً به دنبال آدامسهای بدون قند باشید.
نوشابه، نوشیدنیهای انرژیزا و آب میوه را به میزان متوسط مصرف کنید. این نوشیدنیها بسیار اسیدی هستند و میتوانند مینای دندان را از بین ببرند.
2-مسواک زدن صحیح دندانها:
اگر فرد هنگام مسواک زدن یا غذا خوردن احساس حساسیت بیش از حد داشته باشد، همواره بهتر است به یک دندانپزشک مراجعه کند. اما مسواک زدن با فشار بیش از حد و یا با برسهای بسیار سفت مسواک می تواند مینا را به طور کامل از بین ببرد. برای تقویت آن، این نکات را به خاطر داشته باشید:
- دو بار در روز با یک مسواک نرم دندانهایتان را مسواک بزنید.
- هنگام استفاده از مسواک، آن را در زاویه 45 درجه قرار دهید و از ضربههای کوتاه و محکم استفاده کنید.
- برای پاکیزگی کامل، دندانها را حداقل به مدت دو دقیقه مسواک بزنید.
- تمام قسمتهای دهان، از جمله زبان را مسواک بزنید تا باکتریهایی که اغلب در این نواحی باقی ماندهاند، از بین بروند.
3-یک رژیم غذایی برای بازسازی مواد معدنی انتخاب کنید:
بعضی از غذاها به بازسازی مجدد مواد معدنی دندانها کمک میکنند، بنابراین انتخاب رژیم غذایی غنی از این مواد میتواند باعث تقویت مینای دندان شود. دندانپزشکان توصیه میکنند برای سلامت دهان، غذاهایی از هر یک از گروههای غذایی را انتخاب کنید:
- غلات کامل
- میوهها و سبزیجات
- پروتئین کم چربی
- محصولات لبنی کم چرب
مواد غذایی لبنی، میوهها و سبزیجات غنی از فیبر برای دندانها مفید هستند. غذاهای غنی از فیبر فقط به تمیز نگه داشتن دندان و لثه کمک نمیکنند، بلکه باعث افزایش جریان ضروری برای تولید بزاق میشوند. کلسیم و فسفات موجود در محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست میتوانند به بازسازی مینای دندان شما که توسط اسید ضعیف شده است، کمک کنند.
4- استفاده از خمیر دندان معدنی:
اگر آسیب به مینای دندان جزیی باشد، دندانپزشک ممکن است درمان آن با یک خمیر دندان معدنی در خانه را توصیه کند. این محصولات با کمک به افزایش کلسیم طبیعی که مینای دندان را تشکیل میدهد، عمل میکنند. اطمینان حاصل کنید که برای تقویت مینای دندان دو بار در روز از آن استفاده کنید و دندانها را از میکروبهایی که باعث پوسیدگی میشوند محافظت نمایید.
جهت خرید خمیردندان پرطرفدار گیاهی میسویک به صورت عمده کلیک کنید
5- روش باندینگ دندان:
مشکلات حاد یا پیشرفتهتر ممکن است باعث شوند که دندانپزشک ترمیم مینا با باندینگ دندانی را توصیه کند، که از یک رزین هم رنگ دندان استفاده میکند که میتواند برای محافظت از یک ناحیه ضعیف شده به دندان اعمال شود. استفاده از باندینگ دندانی نسبتا ساده است. هنگامی که دندان آماده میشود، دندانپزشک باندینگ را قرار میدهد..
6- روش ونیر:
در صورتی که فقط سطوح جلویی مینای دندان آسیب دیده باشند، ممکن است دندانپزشک استفاده از ونیر را به شما توصیه کند. ونیرها، قطعات نازک پرسلینی به رنگ دندان هستند که به طور دائمی به سطوحی از دندانها که در معرض دید قرار دارند، چسبانده میشوند.
7- استفاده از روکش:
گزینه دیگری برای ترمیم مینای دندان استفاده از روکش است. روکشها پوششی هستند که معمولا روی دندانهای آسیب دیده قرار میگیرند و به دلیل اینکه دندانها را به طور کامل پوشش میدهند، در صورت ایجاد آسیب مینای دندان که در طول زمان ایجاد میشود و به شدت دندانها را بد شکل یا بد رنگ میکند، دندانپزشک ممکن است آنها را توصیه کند.
معاینات منظم پزشکی را فراموش نکنید!
برای پیشگیری و تشخیص به موقع آن به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نمایید. برای معاینه دندان ها باید ۲ بار در سال نزد دندانپزشک خود بروید تا در صورت فرسایش جزئی مینای دندان اقدام به درمان آن نماید و از آسیب دیدگی بیشتر دندان هایتان جلوگیری نماید.
و سخن آخر:
همه ما میتوانیم برای کمک به سلامت دهان و دندان خودمان گامهای سادهای برداریم. مثلا مسواک زدن پس از خوردن مواد غذایی و مصرف نوشیدنیها باید به بخش مهمی از زندگی روزانه ما تبدیل شود. استفاده از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید هم نکته ساده بعدی است. استفاده از دهانشویه حاوی فلوراید هم واقعا به حفظ سلامت دهان و دندان کمک میکند. علاوه بر اینها، شما میتوانید پس از وعده غذایی، مقداری شیر یا پنیر بخورید تا اثر مخرب اسیدها را خنثی کنید. استفاده از آدامسهای بدون قند و استانداردی که حاوی زایلیتول هستند هم میتواند گزینه خوبی برای کمک به ترشح بزاق پس از پایان وعدههای غذایی باشد. این کار به مقابله با آسیبهای ناشی از اسیدهای زیانبار کمک میکند.