انگل دمودکس از انواع انگلهایی است که معمولاً بر روی پوست و فولیکول مو زندگی میکند و تجمع آن میتواند عامل مشکلات پوستی از جمله آکنه روزاسه، جوش، خارش، ریزش مو و … باشد. این انگل معمولاً عامل بیماری محسوب نمیشود اما در تشدید علائم تاثیرگذار است. با ما همراه شوید تا با این موجودات خطرناک آشنایی یابید
حالا که متوجه شدیم دمودکس چیه،جالب است بدانید تاریخچه وجود انگل های دمودکس به حدود ۲۰ هزار سال قبل برمی گردد. محققان با بررسی DNA این انگلها میتوانند به ملیت و محل زندگی اجداد هر شخص پی ببرند، حداقل در یک مورد مفید واقع شدن!اما این انگلها جاندارانی هستند که با وجود بیشینه تاریخی به تازگی شناخته شدهاند. همانطور که از تعریف انگل مشخص است (به بدن میزبان حمله میکند و از آن تغذیه میکند)، انگل دمودکس نیز بر روی پوست انسان زندگی میکند و از آن تغذیه میکند.
دمودکس مایت چیست و در مورد آن چه میدانیم؟
این انگل در اکثر مقالات خارجی به نام demodex mite شناخته میشود.
Mite در انگلیسی به معنای کرم کوچک است و همانطور که از تصاویر این انگل مشخص است درست مثل یک کرم بر روی پوست می خزد و از آن تغذیه می کند.
باید توجه داشت که این جاندار عضو گروه عنکبوتیان است و گونه های آن به بیش از ۶۰ نوع می رسد.
انواع انگل دمودکس
این انگلها به دو دسته تقسیم شدهاند:
دمودکس فولیکولاروم folliculorum
دمودکس برویس brevis
طول عمر و چرخه زندگی دمودکس
مایتهای دمودکس شبها در سطح پوست انسان جفتگیری میکنند و پس از حدود ۱۲ ساعت داخل فولیکولهای مو یا غدد سباسه تخمگذاری میکنند.طول عمر یک انگل دمودکس در حدود ۳۰ تا ۹۰ روز است میکند.
ویژگیهای مورفولوژی و طبقهبندی دمودکس
این مایتهای میکروسکوپی، جاندارانی عنکبوتی با هشتپای کوچک و پرزدار در نزدیکی سرهایشان هستند و بدن آنها نیمه شفاف است. اما بسیار شبیه به کرم هستند که در پوست هر انسان بالغ میتوان آنها را یافت. این حشرات کل عمر خود را روی پوست انسان سپری میکنند، آن جا متولد میشوند، زاد و ولد میکنند و پس از حدود یک الی سه ماه میمیرند.
دمودکسها کجا زندگی میکنند و زنده میمانند؟
محل زندگی و تخم گذاری این انگل در فولیکول مو است. تعداد حدودی تخمها به ۵۰ تا ۶۰ عدد میرسد.
دمودکسها عاشق چربی پوست هستند و در نواحی از پوست که چربی بیشتری دارد، مانند: گونهها، بینی، اطراف گوش، پلک، سر و صورت دیده میشوند.
انگل دمودکس در خانمها بیشتر شایع است یا آقایان؟
جالب است بدانید که تراکم این انگلها در پوست آقایان بیشتر است زیرا غدد چربی پوست مردان بیشتر از زنان است. افراد بین ۲۰ تا ۳۰ ساله بیشترین درصد مبتلایان به بیماری های مربوط به دمودکس را شامل می شوند.
دمودکس فولیکولاروم (Demodex folliculorum)
دمودکس فولیکولارم رایج ترین نوع انگلهای دمودکس است و داخل غدد چربی (غدد سباسه) بر روی پوست زندگی میکند و از سلولهای مرده پوست تغذیه میکند. این انگل بیشتر در اطراف چشم تکثیر می شود و بر روی پلکها و مژهها تأثیر نامطلوب میگذارد. البته جای نگرانی وجود ندارد زیرا وجود مقادیری از این انگل بر روی پوست امری عادی است.
انگل دمودکس برویس (Demodex brevis)
انگل دمودکس برویس به انگل غدد سباسه (غدد چربی) معروف است . دمودکس برویس در غدد چربی فولیکول موهای انسان زندگی کرده و ارتباط نزدیکی با انگل دمودکس فولیکولاروم دارد. دمودکس برویس برخلاف فولیکولاروم می تواند در سرتاسر بدن پراکنده شود
انگل دمودکس مایت چگونه منتقل می شود؟
این جانداران میکروسکوپی از طریق تماس پوستی مانند در آغوش گرفتن یا بوسیدن منتقل می شوند.علاوه بر این ، این جانداران ریز به راحتی از طریق وسایل شخصی مانند حوله، شانه، برس مو یا روبالشی قابل سرایت و انتقال هستند.به همین دلیل اماکن عمومی مانند آرایشگاه ها یکی از شایع ترین مکان های انتقال این انگل می باشد.
جهت مشاهده و خرید دستمال مرطوب پاک کننده آرایش دلفین مقرون به صرفه و با قیمت عمده کلیک کنید
نشانه های انگل دمودکس مایت چیست؟
همانطور که گفتیم، علت بسیاری از بیماری و اختلالات پوستی و مو را می توان به وجود انگل دمودکس مربوط دانست. شایع ترین علائم تشخیص این انگل عبارتند از:
خارش و پوسته شدن پوس
قرمز شدن پوست و چشم
سوزش پوست
خشکی پوست
نازک و حساس شدن پوست
آکنه
اگزما
ریزش مژه ها
چه کسی در معرض خطر این انگل است ؟
ممکن است همه افراد آمادگی برای دریافت این بیماری را داشته باشند، این انگل در اغلب موارد مشکلی را ایجاد نمیکنند اما برای افرادی با سامانه ایمنی ضعیف، احتمال بروز عوارض بیشتر است. اما افرادی با شرایط زیر شانس بیشتری برای ابتلا به این عارضه دارند :
سامانه ایمنی ضعیف (سامانه ایمنی میتواند ناشی از سرطان، اچ آی وی، مصرف داروی کورتیکواستروئیدها و… تضعیف شود)
رزاسیا (نوعی بیماری پوستی که موجب قرمزی و ضایعات خشک روی صورت میشود.)
بلفاریت (التهاب پلک است که میتواند باعث پوسته پوسته شدن، آبریزش چشم و قرمزی شود.)
درماتیت پوستی
عفونتهای پوستی
آلوپسیا (طاسی منطقه ای)
آکنه، به خصوص انواع التهابی
آلوپسی آندروژنیک (ریزش مو که دمودکس عامل آن محسوب نمیشود اما میتواند وضعیت را وخیم تر نماید.)
روشهای تشخیص انگل دمودکس مایت:
انگل دمودکس مایت جزو انگلهای میکروسکوپی میباشد و به هیچ عنوان نمیتوان آن را با چشم غیر مسلّح تشخیص داد. بهترین و اصلیترین روش تشخیص این انگل با استفاده از میکروسکوپ میباشد و در آن پزشک متخصص، نمونهی کوچکی از پوست سر و یا مناطق مشکوک را برداشت میکند و با ارسال آن به آزمایشگاههای بالینی احتمال ابتلا به این انگل بررسی میشود. جالب است بدانید که انواع مختلف انگل دمودکس مناطق مختلفی از پوست و مو را درگیر میکنند و مشکلات رایج مربوط به این انگل بیشتر در فولیکولهای مو و غدد چربی پوست و مو دیده میشوند و میتوانند عوارض ذکر شده را ایجاد نمایند.