سلامت دهان و دندان، بخش مهمی از سلامت عمومی بدن را تشکیل می‌دهد. بی‌توجهی به سلامت دندان‌ها باعث خرابی دندان و ابتلا به بیماری‌های لثه می‌شود. آمارهای سازمان بهداشت جهانی (WHO) نشان می‌دهد که ۹۰-۶۰ درصد کودکان و تقریباً ۱۰۰ درصد بزرگسالان حداقل یکی از دندان‌های آن دچار پوسیدگی است. همچنین حدود ۳۰ درصد مردم جهان که بین سنین ۷۴-۶۵ سال قرار دارند، تمام دندان‌های طبیعی خود را از دست داده‌اند.

روش‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند به شما در حفظ سلامت دندان‌ها کمک کنند. به عنوان مثال، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان از بروز بیماری‌های دهان و دندان پیشگیری می‌کند. علاوه بر این، اجتناب از بعضی عادت‌های اشتباه هم می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد که در این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

کدام عادت‌های نادرست باعث خرابی دندان می‌شود؟

عادت‌های زیر می‌توانند به پوسیدگی یا خرابی دندان‌ها منجر شوند:

۱. جویدن یخ

یخ، یک ماده‌ی طبیعی و بدون قند است. به همین دلیل، ممکن است فکر کنید که برای دندان‌هایتان مضر نیست. اما جویدن قطعات یخ می‌تواند باعث لب‌پریدگی دندان‌ها شده یا حتی آن‌ها را بشکند. علاوه بر این، اگر این کار باعث تحریک بافت نرم داخل دندان شود، بعد از آن دچار دندان درد می‌شوید. غذاهای گرم و غذاهای سرد می‌توانند به درد شدید یا طولانی مدت منجر شوند. دفعه‌ی بعد که خواستید یخ بخورید، به جای آن آدامس بدون قند بجوید.

۲. ورزش کردن بدون استفاده از محافظ دهان

چه فوتبال بازی می‎‌کنید، چه هاکی و چه ورزش‌های تماسی دیگر، بدون محافظ دهان وارد زمین بازی نشوید. محافظ دهان، یک قطعه‌ی پلاستیکی است که از دندان‌های ردیف بالا محافظت می‌کند. بدون این محافظ، ممکن است هنگام خشن شدن ورزش دندان‌های شما شکسته یا کاملاً از بین برود. محافظ‌های مخصوص دهان را می‌توان از فروشگاه خریداری کرد یا ساخت آن را به دندانپزشک محول نمود.

۳. استفاده از شیشه‌ی شیر توسط شیرخواران در زمان خواب

استفادها از شیشه‌ی شیر در زمان خواب باعث پوسیدگی دندان می‌شود

محافظت از دندان‌ها باید از سنین کم شروع شود. اگر هنگام خواب یک شیشه‌ آبمیوه، شیر یا شیر خشک به کودک بدهید، دندان‌های جدید او دچار پوسیدگی می‌شوند. شیرخوار ممکن است عادت کند بدون اینکه بطری را از دهانش خارج کند، بخوابد. این کار باعث می‌شود که در طول شب دندان‌های او با قند پوشیده شوند. بهتر است در هنگام خواب از شیشه‌ی شیر استفاده نشود.

جهت مشاهده و خرید خمیر دندان های میسویک در انواع مختلف با قیمت عمده کلیک کنید

۴. پیرسینگ یا سوراخ کردن زبان

سوراخ کردن زبان ممکن است مد روز باشد، اما اگر گل‌میخ فلزی را گاز بگیرید، ممکن است دندانتان بشکند. سوراخ کردن لب‌ها هم خطر مشابهی را به دنبال دارد. هنگامی که فلز با لثه‌ تماس پیدا می‌کند، می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی آن و از بین رفتن دندان شود.

دهان پناهگاه باکتری‌ها است. بنابراین، پیرسینگ احتمال بروز عفونت و زخم را افزایش می‌دهد. همچنین، اگر در هنگام پیرسینگ زبان به‌طور تصادفی یکی از عروق خونی بزرگ سوراخ شود، دچار خونریزی شدید می‌شود. بهتر است قبل از پیرسینگ زبان با دندانپزشک مشورت کنید.

۵. دندان قروچه

دندان قروچه می‌تواند با گذشت زمان باعث فرسایش و پوسیدگی دندان شود. بیشتر اوقات، دندان قروچه به استرس و عادات خواب مربوط می‌شود. این موضوع کنترل آن را سخت می‌کند. اجتناب از مصرف غذاهای سفت در طول روز می‌تواند درد و آسیب ناشی از این عادت را کاهش دهد. همچنین استفاده از محافظ دهان در هنگام شب از بروز آسیب‌های ناشی از دندان قروچه در حین خواب جلوگیری می‌کند.

۶. استفاده از آبنبات‌های ضد سرفه

فروش آبنبات‌های ضد سرفه در داروخانه‌ها به معنی سالم بودن آن‌ها نیست. بیشتر این آبنبات‌های مکیدنی حاوی قند هستند. بنابراین، پس از استفاده از آن‌ها باید مسواک بزنید. فرقی ندارد که قند از آبنبات ضد سرفه حاصل شود یا آبنبات معمولی. در هر صورت، با پلاک چسبنده‌ای که سطح دندان‌های شما را پوشانده، واکنش نشان می‌دهد. سپس باکتری‌های موجود در پلاک، با تبدیل قند به اسید باعث از بین رفتن مینای دندان و پوسیدگی دندان می‌شوند.

۷. خوردن پاستیل

همه‌ی غذاهای شیرین باعث پوسیدگی دندان می‌شوند، اما پاستیل تأثیر بیشتری روی دندان‌ها دارد. چسبیدن پاستیل به دندان باعث می‌شود که قند و اسید حاصل از آن برای ساعت‌ها با دندان در تماس باشند. اگر به مصرف این نوع خوراکی‌ها عادت دارید، آن‌ها را همراه با وعده‌ی غذایی دریافت کنید، نه به عنوان یک میان وعده‌ی مجزا. ترشح مقدار زیادی بزاق در هنگام صرف وعده‌ی غذایی باعث پاک شدن ذرات پاستیل و از بین رفتن اسید می‌شود.

۸. مصرف نوشابه

هنگامی که درباره‌ی «قند افزوده شده» صحبت می‌کنیم، شیرینی‌ها تنها مقصر پوسیدگی دندان نیستند. هر لیوان نوشابه حدود ۱۱ قاشق چایخوری قند دارد. از سوی دیگر، اسید فسفریک و اسید سیتریک موجود در نوشابه‌های گازدار هم مینای دندان را از بین می‌برند. نوشابه‌های رژیمی فاقد قند هستند، اما ممکن است اسید بیشتری به شکل شیرین‌کننده‌های مصنوعی داشته باشند.

برای سلامت دهان ، دندان و لثه چی بخوریم؟

۹. استفاده از دندان به‌عنوان ابزار برای باز کردن همه چیز

باز کردن درب بطری یا بسته‌‌های پلاستیکی با دندان ممکن است راحت باشد، اما یکی از عادت‌هایی است که به شدت توسط دندانپزشکان نهی می‌شود. این کار باعث ترک خوردن یا شکستن دندان‌ها می‌شود. همیشه قیچی و درب بازکن در دسترس خود قرار دهید. شما از دندان‌هایتان باید فقط برای غذا خوردن استفاده کنید.

۱۰. مصرف نوشیدنی‌های ورزشی

شکی نیست که پس از ورزش استفاده از یک نوشیدنی خنک ورزشی لذت‌بخش است. اما معمولا این دسته از نوشیدنی‌ها قند زیادی دارند. نوشیدنی‌های ورزشی شیرین همانند نوشابه‌ی‌ گازدار یا آبنبات‌، باعث تولید اسید و از بین رفتن مینای دندان می‌شوند. به همین دلیل، استفاده مکرر از این نوشیدنی‌ها به پوسیدگی دندان منجر می‎شود. بهتر است برای تأمین مایعات بدن در هنگام ورزش از آب بدون کالری و بدون قند استفاده کنید.

۱۱. نوشیدن آبمیوه‌

آبمیوه سرشار از ویتامین و آنتی اکسیدان است. اما متأسفانه اکثر آبمیوه‌ها هم حاوی قند هستند. بعضی از آبمیوه‌ها می‌توانند در هر لیوان به اندازه‌ی نوشابه قند داشته باشند. میوه ها به طور طبیعی شیرین هستند. بنابراین، از آبمیوه‌های طبیعی که به آن‌ها قند اضافه نشده، استفاده کنید. همچنین می‌توانید آبمیوه را با مقداری آب رقیق کنید تا میزان قند آن کاهش یابد.

جهت مشاهده و خرید محصولات مراقبت از دهان و دندان وی وان با قیمت عمده کلیک کنید

۱۲. خوردن چیپس سیب‌زمینی

باکتری‌های موجود در پلاک دندان غذاهای نشاسته‌ای را به اسید تجزیه می‌کنند. این اسید می‌تواند تا ۲۰ دقیقه به دندان‌ها حمله کند. اگر غذا بین دندان‌ها گیر کند یا به‌طور مداوم میان وعده بخورید، این مدت زمان طولانی‌تر می‌شود. توصیه می‌شود بعد از مصرف چیپس یا سایر غذاهای نشاسته‌ای که بین دندان‌ها گیر می‌کنند، نخ دندان بکشید.

۱۳. مصرف مداوم میان وعده

میزان بزاقی که هنگام خوردن میان وعده ترشح می‌شود از بزاق تولید شده هنگام مصرف وعده‌های اصلی کمتر است. از سوی دیگر، غذا خوردن مداوم باعث می‌شود که ذرات غذا برای مدت طولانی‌تری بین دندان‌ها باقی بمانند. سعی کنید از خوردن مداوم میان وعده خودداری کرده و از میان‌ وعده‌هایی مثل هویج استفاده کنید که قند و نشاسته‌ی کمتری دارند.

۱۴. جویدن مداد

آیا تا به حال هنگام تمرکز روی کار یا درس مداد خود را جویده‌اید؟ این عادت مانند جویدن یخ، می‌تواند باعث شکستن یا ترک خوردن دندان‌ها شود. هنگامی که احساس می‌کنید باید چیزی بجوید، آدامس بدون قند گزینه‌ی بهتری است. آدامس ترشح بزاق را تحریک می‌کند. بزاق از دندان‌ها در برابر اسیدهای تخریب‌کننده‌ی مینای دندان محافظت می‌کند.

۱۵. نوشیدن قهوه

رنگ تیره‌‌ی قهوه و اسید موجود در آن می‌توانند به‌مرور زمان باعث زرد شدن دندان‌ها شوند. خوشبختانه روش‌های مختلفی وجود دارند که می‌توان به کمک آن‌ها دندان‌ها را سفید و لکه‌های ناشی از قهوه را از بین برد. اگر نگران تغییر رنگ دندان‌های خود هستید، با دندانپزشک مشورت کنید.

۱۶. سیگار کشیدن

سیگار باعث لک شدن و پوسیدگی دندان می‌شود

سیگار و سایر محصولات حاوی تنباکو باعث لک شدن دندان‌ها می‌شوند. همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌های لثه را افزایش می‌دهند که این موضوع به افتادن دندان‌ها منجر می‌شود. علاوه بر این، دخانیات در ابتلا به سرطان دهان، لب و زبان نقش دارند. اگر به دنبال دلیل دیگری برای ترک سیگار می‌گردید، به زیبایی لبخندتان فکر کنید.

11 خوراکی که دشمن سلامت دندان‌های شما هستند

۱۷. مصرف شراب

اسیدهای موجود در شراب مینای دندان را از بین برده و لکه‌های زبری روی دندان ایجاد می‌کنند که باعث افزایش آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر تغییر رنگ می‌شود. همچنین در شراب قرمز رنگدانه‌هایی به نام کروموژن و تانن وجود دارند که زمینه را برای بدرنگ شدن دندان‌ها فراهم می‌کنند.

۱۸. اختلال خوردن

«اختلال پرخوری» (Binge Eating) و «پرخوری عصبی» یا «بولیمیا» (Bulimia)، ۲ نوع «اختلال خوردن» هستند که می‌توانند باعث پوسیدگی دندان شوند. افراد مبتلا به اختلال پرخوری مقدار زیادی غذا می‌خورند و احساس می‌کنند که کنترلی روی میزان مصرف غذا ندارند. مبتلایان به بولیمیا هم در مصرف غذا زیاده‌روی می‌کنند؛ اما برخلاف افراد مبتلا به اختلال پرخوری، رفتارهای جبرانی مثل استفراغ کردن را انجام می‌دهند. ژنتیک، استرس و رژیم‌های طولانی مدت در بروز این ۲ اختلال نقش دارند.

اختلال پرخوری اغلب شامل مصرف مقدار زیادی شیرینی می‌شود که می‌تواند به پوسیدگی دندان منجر شود. اگر فرد علاوه بر پرخوری رفتارهای جبرانی مانند استفراغ کردن را هم انجام دهد، آسیب بیشتری به دندان‌ها وارد می‌شود. اسید موجود در مایع استفراغ باعث فرسایش دندان‌ها شده و آن‌ها را ضعیف و شکننده می‌کند. علاوه بر این، وجود اسید باعث بوی بد دهان می‌شود. بولیمیا می‌تواند سلامتی را در معرض خطر قرار داده و به بروز مشکلات جدی منجر شود. بنابراین، افراد مبتلا به آن حتما باید با پزشک مشورت کنند.

کلام پایانی

خرابی و پوسیدگی دندان روی کیفیت زندگی تأثیر زیادی دارد. بدرنگ شدن دندان‌ها یا لب‌پریدگی آن‌ها اعتماد به نفس افراد را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، پوسیدگی‌ دندان‌ها و از دست دادن آن‌ها می‌تواند غذا خوردن را دشوار کند.

بهداشت دهان و دندان فقط به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن محدود نمی‌شود. اگر می‌خواهید دندان‌های سالمی داشته باشید، باید از عادت‌های نادرستی که به دندان‌ها آسیب می‌زنند، دوری کنید. از این عادت‌های اشتباه می‌تواند به جویدن یخ یا مداد، باز کردن درب بسته‌های پلاستیکی با دندان، دندان قروچه، زیاده‌روی در مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین و سیگار کشیدن اشاره کرد.