یکی از شایع ترین مشکلاتی که می توان پس از یک خواب شیرین شبانه در صبح روز بعد تجربه کنیم پف صبحگاهی چشم ها می باشد.پف صبحگاهی چشم عارضه ای قابل درمان و بدون خطر است که می تواند زیبایی پوست حساس و نازک اطراف چشم را خدشه دار کرده و بافت اطراف چشم را متورم نشان دهد .
علت پف چشم بعد از بیدار شدن در صبح چیست؟
زمانیکه در خواب هستیم، پلک نمیزنیم و این دلیل ایجاد پف در چشمها میباشد. باز و بسته کردن پلکها همانند راه رفتن با پاها میباشد. هنگامیکه بیحرکت و ساکن هستیم، پاها ورم میکنند و مایع حبس شده در ماهیچهها به دلیل راه رفتن دوباره به گردش در میآید و ورم از بین میرود.مشابه این مثال درباره پلکها نیز صدق میکند. پلکهای بسته در طول خواب میتوانند باعث بروز این مشکل در افراد مستعد شوند؛ بنابراین در هنگام صبح اگر با چشمانی پف آلود و متورم بیدار میشوید، چشمها را باز کرده و شروع به پلک زدن نمایید. برخی از این تورمها در مدت یک ساعت یا بیشتر کاهش مییابد.
اما چه عواملی موجب تشدید پف صبحگاهی چشم ها میشوند؟
1-خوردن نمک زیاد
نمک یا سدیم بیش از حد در رژیم غذایی برای بدن یا ظاهر شما مناسب نیست. سدیم اضافی باعث میشود بدن شما آب را حفظ کند. آب اضافی باعث پف کردن صورت و بدن میشود. در رژیم غذایی روزانه نمک را کاهش دهید تا به کاهش تورم چشم کمک کند. و برای برطرف کردن سدیم مقدار زیادی آب بنوشید. خوردن غذاهای پر پتاسیم همچنین به مقابله با نمک کمک میکند که موز، ماست، سیب زمینی و برگه زردآلو از آن جمله اند.
۲-کمبود پروتئین
کمبود پروتئین در خون منجر به باد کردن قسمتهای مختلف بدن میشودبر اساس جدیدترین تحقیقات پزشکی در دانشگاه هاروارد، کمبود پروتئین در خون منجر به باد کردن قسمتهای مختلف بدن میشود. میزان کم آلبومین در خون نیز منجر به عملکرد نامناسب کلیه و ورم چشم و سایر قسمتهای بدن میشود .وظیفه اصلی آلبومین، خارج کردن مایعات اضافی از بدن است. به این ترتیب حواستان به رژیم غذایی که میل میکنید باشد و غذاهای حاوی پروتئین را به وعدههای غذایی روزانه خود اضافه کنید.
3-خواب ناکافی
خواب ناکافی میتواند تورم زیر چشم ایجاد کند. همچنین میتواند باعث افتادگی پلک، قرمزی چشم و حلقههای تیره زیر چشم شود. کمبود خواب میتواند عضلات اطراف چشم شما را تضعیف کند. همچنین میتواند به از بین رفتن کلاژن بافت همبند زیر چشم منجر شود. این باعث میشود که مایعات در منطقه جمع شوند و ناحیه زیر چشم شما متورم شود. تورم زیر چشم به دلیل خواب کم ممکن است چند ساعت تا ۲۴ ساعت طول بکشد. اکثر بزرگسالان هر شب به هفت تا نه ساعت خواب نیاز دارند.
4- استفاده از موبایل یا لپ تاپ به مدت طولانی
استفاده زیاد و طولانی مدت از وسایل الکترونیکی به صورت کلی موجب خشکی و ناراحتی چشم شما میشود و خصوصا در هنگام شب و قبل خواب استفاده از وسایل الکترونیکی می تواند موجب التهاب و سوزش چشمان شما شود و چشمان برای بهبود شرایط خودشروع به تولید اشک میکنند و همین امر می تواند منجر به پف صبحگاهی چشمان شما شود بنابراین بهتر است استفاده از وسایل الکترونیکی را قبل خواب بسیار محدود کنید .
5-آلرژی
آلرژی میتواند باعث ایجاد مایعات در سینوسها و اطراف چشم شما و در نهایت به تورم زیر چشم منجر شود. یک واکنش آلرژیک همچنین میتواند چشم شما را قرمز، همراه با خارش و آب ریزش کند. مواد ایجاد کننده آلرژی در چشم معمولا شامل گرده، گرد و خاک، دود، آلودگی، مواد شیمیایی وعطر باشد.تا حد امکان از مواد حساسیت زا دوری کنید تا از علائم آن جلوگیری شود. شستشوی بینی و استفاده از قطرات چشمی مصنوعی برای شستشوی چشم هم کمک میکند. داروهای بدون نسخه مانند آنتی هیستامینها ،قطره چشم میتوانند به کاهش تورم زیر چشم کمک کنند.
6-اختلالات تیروئید
در برخی موارد پف چشم عارضه جانبی برخی از انواع پرکاری تیروئید یا تیروئیدیت (تیروئید بیش فعال ) محسوب می شود .این عوارض سبب ضخیم شدن چربی در ناحیه پوست زیر چشم شده و از این طریق موجب بروز پف صبحگاهی چشم می شود.
7-عدم شست و شوی صحیح صورت و موها
محصولات پاک کننده و شوینده صورت مخصوصا آن هایی که دارای ترکیباتی از قبیل (اسید سالیسیلیک، اسید گلیکولیک یا رتینول هستند) سایر شامپو ها و نرم کننده ها می توانند درصورت عدم شست و شوی صحیح در شکاف پلک ها به دام افتاده و منجر به تحریک پوست پلک ها شوند . همچنین آرایش چشم با استفاده از ریمل،سایه و خط چشم به علت دارا بودن ترکیبات معطر و رنگی می تواند بافت دور چشم را بیشتر تحریک کرده و منجر به بروز سوزش چشم شوند.شما برای رهایی از شر سوزش چشمانتان را می مالید ،این مالش منجر به بروز التهاب و تورم رگ های خونی شده و با انتشار مایعات از بافت های هم جوار در زیر پوست چشم منجر به بروز پف صبحگاهی چشم می گردد .
8-گریه کردن
زمانی که شما گریه می کنید غدد اشکی برای برای تهیه مایع اشک که شور و آبکی است تحت فشار قرار می گیرند .به همین دلیل پس از گریه کردن اختلاف در غلظت نمک بین این اشک و بافت اطراف چشم سبب ایجاد پف پلک می شود.
9-سیگار کشیدن
استعمال سیگار میتواند چشم شما را تحریک کند و میتواند باعث شود تا چشمان شما متورم شود.پس از هر نوع سیگاری خودداری کنید تا از پف چشم و سایر علائم جلوگیری کنید.
10-عفونت چشم
عفونت چشم میتواند باعث تورم زیر چشم در یک یا هر دو چشم شود. عفونت و تورم معمولاً در ابتدا در یک چشم اتفاق میافتد، اما میتواند به سرعت در چشم دیگر گسترش یابد. از لمس یا مالیدن چشم خودداری کنید. عفونت چشم معمولاً طی یک هفته از بین میرود وممکن است به درمان آنتی بیوتیکی احتیاج داشته باشید.
11-مجرای اشکی مسدود شده
مجاری اشکی شما اشک و آب طبیعی چشم را خارج میکند و در صورت مسدود شدن، مایعات ممکن است در اطراف چشم جمع شوند. مجرای اشک مسدود شده در نوزادان شایع است، اما ممکن است در کودکان و بزرگسالان هم اتفاق بیفتد. انسداد میتواند به دلیل عفونت، ذرات آرایش یا آسیب دیدگی چشم اتفاق بیفتد که در بیشتر موارد، به خودی خود بعد از چند روز درمان میشود. علائم و نشانههای مجرای اشک مسدود شده شامل چشمان اشک آلود یا بیش از حد آبکی، تاری دید و قرمزی، عفونت چشم یا التهاب، درد، ورم، پوسته پوسته شدن، چرک یا مخاط باشد.
آیا پف صبحگاهی چشم خطرناک است؟
در صورتی که پف و تورم چشم ناشی از مواردی هم چون کم خوابی،پریود ،کم آبی بدن و …باشد این وضعیت خطرناک نبوده و نیازمند بررسی های پزشکی نمی باشد .اما در صورتی که دچار تورم چشم ناشی از پرکاری تیروئید یا بیماری به نام گریوز،آلرژی های شدید پوستی و غذایی ،عفونت های چشمی،نارسایی های کلیوی و سایر بیماری های زمینه ای و سیستمیک باشید می بایست هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید .
چگونه پف صبحگاهی چشم را کاهش دهیم؟
در بیشتر موارد تورم زیر چشم به خودی خود از بین میرود. اما پزشک معالج شما ممکن است روشهای درمانی زیر را تجویز کند: داروهای ضد حساسیت، داروهای آنتی بیوتیکی یا ضد ویروسی، پماد ضد باکتریایی، قطرههای ضد باکتریایی چش و قطره چشم استروئید همچنین افراد می توانند از روش های زیر جهت کاهش پف صبحگاهی چشم کمک بگیرند:
۱. آب زیاد بنوشید:
داشتن چشمان پف کرده ممکن است این تصور را به وجود آورد که در بدن آب اضافی جمع شده است و اگر مصرف آب را کم کنید این مشکل برطرف خواهد شد. اما مساله چیز دیگری است، وقتی نمک اضافی در بدن انباشته شده باشد بدن برای رقیق کردن این نمک آب اضافی در بافتها ذخیره میکند و نتیجه آن، ایجاد آب میان بافتی در قسمتهای مختلف بدن از جمله زیر چشم خواهد بود که چون بافت نرمتری دارد مقدار بیشتری آب جذب میکند.حال اگر مصرف آب را افزایش دهید این کار به دفع راحتتر مواد زائد و کار بهتر کلیهها کمک خواهد کرد و در نتیجه به تدریج آب میان بافتی زیر چشمها از بین خواهد رفت.
2- از کمپرس یخ کمک بگیرید:
خنک کردن ناحیه زیر چشم باعث میشود رگهای خونی هرچه سریعتر مواد زائد را از زیر بافت چشم دفع کنند و علاوه بر آن با تنگتر شدن عروق در این ناحیه تیرگی زیر چشم نیز کاهش یافته و التهاب از بین میرود.
استفاده از ژل چشم که در یخچال نگه داشته شده است روش موثری است اما به زمان زیادی نیاز دارد. اگر عجله دارید توصیه میکنیم دو عدد چای کیسهای را در آب سرد خیس کنید و زیر چشمان خود بگذارید تا آن را خنک کند. همچنین میتوانید از ماسکهای خنک کننده پوست مانند ماسک خیار یا آلوئه ورا در قسمت زیر چشم استفاده کنید.
3-ماساژ صورت:
برای ماساژ صورت خود از انگشتان دست خود یا یک غلتک فلزی سرد استفاده کنید. به آرامی ماساژ دهید یا به اطراف چشم و سینوس خود ضربه بزنید تا به تخلیه مایع اضافی کمک کند.
4-از کرم دور چشم استفاده کنید
فرآوردههای مخصوص چشم به کاهش پف پلک، صاف کردن پوست ظریف زیر چشم و آبرسانی کمک میکنند. از آنجایی که بالا رفتن سن نیز میتواند عامل پف پلک باشد، باید کرمی را انتخاب کنید که به بازیابی خاصیت ارتجاعی پوست کمک کند و در عین حال با صافتر کردن پوست و بهبود آبرسانی موجب جوانی صورت شود.
چند نکتهی مهم برای رفع پف زیر چشم بعد از خواب:
- صاف بمانید: بالا نگه داشتن سرتان می تواند به تجمع مایع در زیر چشمانتان کمک کند تا از بین برود، و پس از آن ممکن است پفش را کاهش دهد.
- از مالش بیش از حد یا لمس کردن منطقه اطراف چشم خود بپرهیزید: این کار ممکن است به تورم و ایجاد پف و کبودی چشم کمک کند.
- کمی بیشتر بخوابید: اگر کمتر از هفت تا هشت ساعت میخوابید، خواب ممکن است باعث کاهش تورم شود. سر خود را در خواب کمی بلند کنید تا از جمع آوری مایع در زیر چشمانتان جلوگیری شود.
پف کردن چشمها بعد از خواب یک اتفاق طبیعی است و بعد از چند ساعت برطرف میشود. برای از بین بردن سریع پف چشمها میتوانید از روشهای پیشنهادی استفاده کنید اما اگر تورمی در اطراف چشمان دارید بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت از بین نرفت، به پزشک مراجعه کنید.
همچنین برای مراقبت از پوست دور چشمانتان از کرم های دور چشم استفاده کنید.کمپانی های تولید کننده لوازم آرایشی و مراقبت از پوست محصولاتی را برای دور چشم تولید کرده اند که منحصرا برای پوست حساس دور چشم استفاده می شوند و از طریق تغذیه عمقی و آبرسانی به پوست این ناحیه موجبات درمان پف صبحگاهی چشم و سیاهی دور چشم را فراهم می آورند.این محصولات عموما حاوی ترکیبات میوه ای ،گیاهی و روغن های گیاهی می باشند و در صدر این لیست نام خیار،توت فرنگی ،موم عسل، آلوئه ورا، آرگان ،روغن نارگیل و روغن بادام بیشتر به چشم می خورد .